Kocaeli ili, Türkiye Cumhuriyetinin Marmara Bölgesinin Anadolu yakasında yer alan bir ildir. İlin merkezi İzmit'tir.
Adını, 1320 senesinde İzmit ve havalisini fetheden Akça Koca'dan alır.
Kocaeli'nin doğru haritası için ilin resmi sitesine bakınız
Coğrafi Konumu [değiştir]
Kocaeli, Marmara Bölgesi'nin Çatalca-Kocaeli Bölümü'nde, 29°22'—30°21' doğu boylamı, 40°31 '—41°13' kuzey enlemi arasında yer alır. Doğu ve güneydoğuda Sakarya, güneyde Bursa illeri, batıda Yalova ili, İzmit Körfezi, Marmara Denizi ve İstanbul ili, kuzeyde de Karadeniz'le çevrilidir. İl merkezi İzmit'in doğusundan geçen 30° doğu boylamı Türkiye saati için esas kabul edilir. Kocaeli ilinin yüzölçümü 3.505 km 2 'dir. Asya ile Avrupa'yı birleştiren önemli bir yol kavşağında bulunmaktadır. Doğal bir liman olan İzmit Körfezi işlek bir denizyoludur. İlin kuzeybatı yüzündeki İstanbul il sınırı, Gebze ile İstanbul arasında akan Kemiklidere' nin doğusundan geçer. Güneybatıda İstanbul-Kocaeli sınırı İzmit Körfezi'nin karşı kıyısında Yalova topraklarıyla son bulur. Bursa sınırını Samanlı Dağları'nın tepelerinden geçen hat oluşturur. Güneydoğuda bu sınır Maşukiye' nin hemen yanındaki Sapanca Gölü kıyısında Sakarya iline dayanır.
Sakarya Nehri'nın batı yakasından başlayarak Pamukova ve İznik Gölü'nün kuzeyinde Bozburun'a kadar uzanan Samanlı Dağları İzmit, Sapanca ve Adapazarı çöküntü alanına hâkim bir konumdadır. Samanlı Dağları'nın en yüksek noktası 1.606 m'ye erişen Kartepe (Keltepe)'dir. İldeki diğer önemli dağlar Dikmen Dağı (1.387 m), Naldöken Dağı (1.125 m), Naz Dağı (917 m) ve Çene Dağı'dır (646 m).
Ovalar ve Platolar [değiştir]
İlde çok sayıda küçük dere vadisi vardır. Ovalar genellikle akarsuların yığıntılarıyla oluşmuş küçük alüvyal düzlükler niteliğindedir. Karadeniz'e dökülen akarsuların oluşturduğu vadiler, Kocaeli Yarımadası'nın yeni bir biçim almasına yol açan tektonik hareketlerin öncesinde ortaya çıkmış, buna karşılık Marmara Denizi'ne dökülen akarsu vadileri bu hareketlerin sonrasındadır.
Kocaeli Yarımadası'nın bugünkü biçimi, İzmit Körfezi ve Sapanca Gölü gibi tektonik çöküntüler, Karadeniz gibi çanaklaşmalar ve deniz yüzeyindeki değişmelerle belirlenmiş yarımadanın kıyı kesimlerinde denize taraçalar oluşmuştur. Bu arada akarsuların aşağı çığırlarında da genişleyen alüvyal dolgu tabakalar ve kıyı birikim kuşakları oluşmuştur. Daha önce de belirtildiği gibi yarımadadaki su bölümü çizgisi, İzmit Körfezi'ne çok yakın bir kesimden geçmektedir.
İl topraklarından kaynaklanan suların bir bölümü Karadeniz'e, bir bölümü de Marmara Denizi'ne ulaşır. Kocaeli Yarımadasında uzanan dağların sırtı İzmit Körfezi ve Marmara'ya daha yakın olduğundan Karadeniz'e dökülen akarsular daha uzundur. Gebze'nin Tepecik köyü yakınlarından doğan 71 km uzunluğundaki Riva (Çayağzı) Deresi İstanbul Boğazı girişinin doğusunda Karadeniz'e dökülür. Ağva Deresi de denen Göksu Deresi Karayakuplu köyü yakınlarından çıkar ve Ağva'da Karadeniz'e ulaşır. Yine Karadeniz'e dökülen Yulaflı Deresi'nin uzunluğu 43 km'dir. Üzerinde İstanbul kentine su sağlayan Darlık Barajı bulunan Darlık Deresi de il toprak larından doğar. Denizli köyünden doğup Karadeniz'e dökülen Kocadere'nin uzunluğu 50 km'dir. İl topraklarından doğup, il sınırları içinde Karadeniz'e dökülen başlıca akarsu Kandıra ilçesindeki Sansu'dur. Sakarya Nehri'ne Karadeniz'e dökülmeden önce katılan son akarsu olan Kaynarca Deresi de Kandıra ilçesinden doğar. Samanlı Dağları'ndan doğan Kirazdere İzmit kentinde körfeze dökülür. Bu dere üzerindeki Kirazdere Barajı'nın yapımı 1997'de tamamlanmıştır. Gebze ilçesindeki Dilovası Deresi'nin uzunluğu 12 km'dir. Pelitli köyünün güneyinden ve Tavşanlı köyünün kuzeyinden geçerek İzmit Körfezi'ne dökülür.
Batı bölümündeki 7km'si Kocaeli sınırları içerisinde kalan Sapanca Gölü'nün yüzölçümü 47 km²'dir. Uzuntarla, Maşukiye ve Eşme Beldelerine sınırdır.. İzmit kentine su sağlayan Kirazdere Barajı'nın ardında yer alan yapay göl ise 1,74 km²'lik bir alanı kaplar. Bir başka yapay göl de Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından kentin su ihtiyacını karşılamak için yaptırılan barajın ardında su toplanması sonucu oluşan Yuvacık Baraj Gölü'dür.
Körfez kıyılarıyla Karadeniz kıyısında ılıman, dağlık kesimlerde daha sert bir iklim hüküm sürer. Kocaeli ikliminin, Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında bir geçiş oluşturduğu söylenebilir. İl merkezinde yazlar sıcak ve az yağışlı, kışlar yağışlı, zaman zaman karlı ve soğuk geçer. Kocaeli'nin Karadeniz'e bakan kıyıları ile İzmit Körfezi'ne bakan kıyılarının iklimi arasında bazı farklılıklar göze çarpar. Yazın körfez kıyılarında bazen bunaltıcı sıcaklar yaşanırken Karadeniz kıyıları daha serindir- İl merkezinde ölçülen en yüksek hava sıcaklığı 44,1 °C (13 Temmuz 2000), en düşük hava sıcaklığı -8,3 °C (23 Şubat 1985), yıllık ortalama sıcaklık ise 14,8 °C'dir. Karadeniz kıyısında yıllık ortalama yağış miktarı 1.000 mm'yi aşar. Bu miktarı güneye doğru gidildikçe azalır, İzmit'te 800 mm'nin de altına düşer (784,6 mm). Samanlı Dağlan'nın körfeze bakan yamaçlarında iklim Karadeniz kıyılarına benzer. Yağış miktarı da bu kesimde farklıdır. Rüzgârlar kışın kuzey ve kuzeydoğudan, yazları ise kuzeydoğudan eser.
Kocaeli'nde bitki örtüsü, genelde Marmara Bölgesi özelliğini taşımakla birlikte, kıyısıyla dağlık alanlar arasında önemli farklılıklar görülür. Ayrıca kuzeyden güneye doğru gidildikçe Karadeniz kıyısına özgü bitki topluluklarının yerini Akdeniz bitkileri almaya başlar. Samanlı Dağları ile Karadeniz kıyısı ardındaki alanlar sık ve nemcil ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar daha çok kayından oluşur; bazı kesimlerde kayına gürgen, kestane ve meşe de karışır. Samanlı Dağlan'nın yüksek kesimleri iğneyapraklılarla örtülüdür. İzmit Körfezi'nin kuzey ve doğusunda Akdeniz iklimine özgü makilere rastlanır. Eskiden körfezin kuzey kıyılarında yaygın olan zeytinlikler kent ve sanayi alanı elde edilmesi amacıyla yok edilmiş durumdadır. Tahrip edilen ormanlık alanlar step bitkileri ve yalancı makilerle kaplıdır. arasıra değişebilir.Bölümün Karadeniz kıyılarını bakan taraflarında ormanlar görülürken, Marmara Denizi kıyısında bitki örtüsü yerini maki ve zeytinliklere bırakır. Bölümde toprakları bulunan İstanbul, Kocaeli ve Sakarya illerinin üçünde de kuzayde yerleşim seyrektir. Nüfus yoğunluğu daha ılıman iklime sahip olan, güneydedir. Kuzeydeki en öenmli yerleşim merkezi Şile'dir. Buna karşılık güneyde en önemli yerleşim birimleri, İzmit, Gölcük ve İstanbul'dur.
| Sıra |
İlçe |
1990 Sayımı |
2000 Sayımı |
2007 Sayımı |
2008 tahmini |
| 1 |
Gebze |
159.116 |
253.487 |
310.815 |
319.738 |
| 2 |
İzmit |
190.741 |
195.699 |
248.424 |
285.300 |
| 3 |
Derince |
66.141 |
93.997 |
113.991 |
116.806 |
| 4 |
Darıca |
53.559 |
85.818 |
109.580 |
112.975 |
| 5 |
Körfez |
63.194 |
81.938 |
97.535 |
99.859 |
| 6 |
Gölcük |
65.600 |
55.790 |
71.538 |
108.000 |
| 7 |
Çayırova |
7.800 |
24.825 |
36.741 |
38.709 |
| 8 |
Karamürsel |
24.462 |
29.353 |
36.466 |
37.172 |
| 9 |
Dilovası |
18.590 |
28.890 |
35.856 |
36.851 |
| 10 |
Değirmendere |
19.530 |
22.086 |
29.906 |
31.023 |
| 11 |
Alikahya |
4.074 |
16.300 |
23.192 |
24.182 |
| 12 |
Hereke |
13.872 |
14.553 |
18.877 |
19.495 |
| 13 |
Yuvacık |
7.338 |
12.101 |
18.491 |
19.404 |
| 14 |
Köseköy |
9.200 |
15.639 |
17.492 |
17.757 |
| 15 |
Kandıra |
10.427 |
12.641 |
15.473 |
15.770 |
| 16 |
Uzunçiftlik |
7.261 |
13.302 |
14.893 |
15.342 |
| 17 |
Kullar |
8.820 |
17.105 |
13.730 |
13.248 |
| 18 |
İhsaniye |
9.186 |
15.000 |
12.839 |
13.054 |
| 19 |
Bahçecik |
8.648 |
9.563 |
12.232 |
12.613 |
| 20 |
Kuruçeşme |
7.743 |
9.490 |
11.785 |
12.113 |
| 21 |
Arslanbey |
3.439 |
4.421 |
10.573 |
11.452 |
Kocaeli vilayeti nüfusu (2999999999999) [değiştir]
İzmit (Eski isim:Nikomedya Yunanca: Νικομήδεια) Kocaeli ilinin merkezi olan şehirdir. Marmara Bölgesi'nin Çatalca-Kocaeli Bölümü'nde yer almaktadır.İstanbul'u Anadolu'ya bağlayan kara ve demir yollarını barındırır.Marmara denizi'nin kuzeyinde yamaçların 200 metresine kadar yayılmıştır.Şehir, batıda İstanbul Tuzla ve Yalova, doğuda Sakarya, güneyde Bursa ve Bilecik ile komşudur. İzmit, M.Ö 7. yüzyılda İzmit Körfezi'nin 6 km doğusunda Yunan kolonisi Megaralılar tarafından kurulmuştur.Şehrin nüfusu 2008 yılına göre 255.956'dır.1927'de 15.000 olan nüfusu, 1990'da 190.741'e, 2000'de 195.699'a, 2007'de 248.424'e çıkmıştır.
Tarih öncesi dönem [değiştir]
Dünyanın önemli yollarının kavşak noktası durumunda olan İzmit ve civarında tarih öncesi çağlardan yaklaşık olarak M.Ö. 3000'den itibaren insanların yaşamakta olduğu yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.[1]
Günümüze kadar devamlı iskan edilmiş olan İzmit'e ait ilk deliller M.Ö. 12 yy.la dayanmaktadır. Bu tarihlerde Frigler bölgeyi ellerinde tutmuş, ardından Yunanistan'ın Megara şehrinden kendilerine yeni bir yer aramak için yola çıkan göçmen bir grup, şimdiki Başiskele mevkiinde Astakoz adını verdikleri liman şehri kurmuşlardır [1].
Trakia kralı Lysimakhos'un Astakoz'u tahrip ettirmesiyle bugünkü İzmit'in de üzerinde bulunduğu yamaçlara Nikomedia adında yeni bir şehir kurulur. M.Ö. 91 - 94 yıllarında Romalılara bağışlanır. M.S. 284 yılında İmparator Diokletionus, Nikomedia'yı yeniden başkent yapar. Onun zamanında Nikomedia; Roma, Antakya, İskenderiye'den sonra dünyanın 4'ncü büyük şehridir[1].
Birçok zaman deprem felaketine uğrayan şehir ancak Bizans imparatoru Justinianus zamanında onarıldı. [2]
Birçok zaman deprem felaketine uğrayan şehir ancak Bizans imparatoru Justinianus zamanında onarıldı. [2]
Selçuklular ve Osmanlılar Dönemi [değiştir]
-
Şehir 1078 yılına Selçukluların eline geçti. Birinci Haçlı seferinde şehir geri alındı. Şehrin Türk hakimiyetine girişi ise Orhan Gazi zamanında oldu. 1331 yılında şehir Osmanlı Beyliği'nin eline geçti. İznikmid olan şehrin ismi İzmid yapıldı. Yıldırım Bayezid döneminde Bizanslıların şehri alma teşebbüsleri olduysa da başarılı olunamadı.[2]
Yavuz Sultan Selim döneminde İzmit tersanesi düzenlendi. Kanuni Sultan Süleyman döneminde şehir en parlak dönemini yaşadı. 1873 yılında İstanbul-İzmit arası körfez gemi seferleri ve Haydarpaşa-Ankara tren seferleri şehrin önemini artırdı. Ancak 1894 yılındaki deprem tahribata yol açtı.[2]
I. Dünya Savaşı'nda önemini yitiren İzmit, 6 Temmuz 1920'de İngilizler tarafından, ardından 28 Nisan 1921 tarihinde Yunanlılar tarafından işgal edildi. 28 Haziran tarihinde geri alındı.[2]
Kendi adını taşıyan körfezin doğu yanında yer alan ve Kocaeli ilinin merkez ilçesi olan İzmit, bir kıyı kentidir. Jeolojik ve coğrafi yapi açisindan 40°-41° kuzey paralelleri ile 29°-31° doğu meridyenleri arasinda güneyde İzmit Körfezi, kuzeyde ise dik yamaçlarla Karadeniz'e uzanmaktadır. Arazi yapisinin dik yamaçlara sahip olmasi nedeniyle, %5 egime sahip, düzlükler az yer tutmaktadir. Kentin yerleşmiş olduğu alan ise geniş düzlüklerden mahrum, dar ve kıyıya paralel uzanan bir banttır. Topografya kosulları kenti birbirine benzemeyen iki büyük kısma ayırmaktadır. Birinci kısım, meyilli yamaçlar üzerinde dar ve yokuşlu sokakların bulunduğu ve genellikle eski mahallelerin yer aldığı kesimdir. İkinci kısım ise, düzlük alana yayılmış büyük binalarin bulunduğu, kara ve demiryolunun içinden geçtiği, aktif iş merkezlerinin yer aldığı alanlardır. Diğer bir önemli konu ise, kentin 1. derece deprem bölgesi olmasıdır. Tüm bu jeolojik ve topografik özellikler, yağışlarla birlikte heyelan riskini arttırma özelliğine sahiptir.
İzmit; Asya ve Avrupa'yı birbine bağlayan Marmara Denizi'nin ve Marmara Bölgesinin doğusunda yer alan bir şehirdir. Kuzeyde Karadeniz, doğuda Sakarya, güneyde Bursa, batıda Yalova ve İstanbul illeri yer almaktadır. 2007 nüfus sayımına göre 1.437.926 kişi, km2'ye düşen nüfus sayısı 398 kişidir. Kara, demir, deniz ve hava yolu ulaşımları ile Türkiyenin en önemli geçiş noktalarından biridir.[1] İzmit'in doğusundan geçen 30° doğu boylamı Türkiye saati (UTC+2) için esas kabul edilir.
Yüzey Şekilleri [değiştir]
Kocaeli topraklarının İzmit Körfezi kuzeyindeki büyük bölümü, güneyden kuzeye doğru eğimli ve az engebeli bir yayladır. Bu yayla, Karadeniz´e doğru akan suların vadileriyle yarılmış, yer yer tepelerle kabaran bir görünüm almıştır. Bu yaylanın yüksek kesimi güneyde İzmit Körfezi dolaylarındır. Burada Çenedağı 645 metreye ulaşır. İzmit´in kuzeyinde hiçbir tepenin denizden yüksekliği, 350 metreyi aşmaz. İzmit Ovası ve Sapanca Gölü çukur alanlardır. Kocaeli ilinin İzmit Körfezi güneyinde kalan kesimi dağlıktır. Burada Samanlı Dağları, Sapanca Gölü İzmit Körfezi üzerinde yer yer dar yalı şeritleri bırakarak birden yükselir. Bu kesimde Samanlı Dağlarının en yüksek noktası Kartepe´dir. (1602 m)
Karlar altında İzmit'ten bir bölüm
Şehir merkezinden geçen yol
Büyük sanayi kuruluşlarının bulunduğu endüstri ve ticaret merkezi konumunda olan İzmit´in nüfusu, merkez 285.300 kişi, belde ve köylerde 441.763 kişi olmak üzere toplam 643.766 kişidir. 17 Ağustos 1999´da meydana gelen deprem nedeniyle önemli nüfus hareketleri yaşanmıştır. Kocaeli´nin yüzölçümü 3626 km2´dir. Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin sınırları ilin tamamını kapsar ve 1 milyon 211 bin nüfusa sahiptir.1955-1960´lardan sonra artan sanayilesme sonucu hızlı bir nüfus artışına sahne olmuştur.
2007 yılında yapılan adrese dayalı nüfus sayıma sonuçlarına göre Kocaeli'nde 1.437.926 kişi yaşamaktadır.Son yıllardaki turizm atağı ve iş imkamları dolayısıyla kocaelinde gece gündüz arası nüfusunda büyük farklılıklar vardır.
Ilıman bir iklime sahip olan İzmit´te, Akdeniz iklimi ve Karadeniz iklimi arasinda bir geçiş olduğu söylenebilir. Yazlar; sıcak, az yağışlı, kışlar; yağışlı ve ılık geçer. İzmit´te yıllık sıcaklık ortalaması 14.5 °C´dir, ölçülen en yüksek sıcaklık 13 Temmuz 2000 tarihinde kaydedilen 44.1°C, en düşük sıcaklık ise 23 Şubat 1985 tarihinde -8.3°C´dir. En çok güneydoğudan kesişleme rüzgarı eser. Yılın ortalama 9 günü kar yağışlıdır. Yıllık ortalama yağış miktari 671.7 mm.´dir. En çok yağış alan ay 106 mm. ile Aralık, en az yağış alan ay ise 26.1 mm. ile Ağustos´dur. Nemli bir iklime sahip olan İzmit´te ortalama bağıl nem yaz aylarında; %56, kış aylarında ise; %64.6´dir.
İzmit Yelken Kulübü'nün çalışması
İstanbul ile komşu olan Kocaeli’nin şehir merkezi İzmit, İstanbul’a 85 km’dir. Ankara’ya TEM otoyolu ile bağlıdır. İstanbul Atatürk Havalimanı şehir merkezinden 120 km.dir.
İzmit Körfezi’nin civarına yerleşmiş olan Kocaeli hem Karadeniz’e hem de Marmara’ya yani iki denize açılımı olan bir ildir. Deniz ulaşımı açısından ülkenin en yoğun merkezlerinden biridir. Körfez’de bulunan iki büyük liman (Derince ve Yarımca) yanısıra 34 özel iskele ile deniz ulaşımı yapılmaktadır. Ülkenin demiryolu ve karayolu bağlantıları açısından kilit konumundadır. Ortadoğu ve Asya karayolu ve demiryolu bağlantıları ilden geçer.
İzmit, ülke imalat sanayinde en gelişmiş 2.ci ilçedir. (Borusan Mannesmann, Lassa, Kordsa, Brisa, Goodyear, Pirelli, Ford, Honda, Hyundai, Chyrsler, Petkim, Tüpraş,Tabosan, assan alüminyum, DYO, Marshall, Arçelik, Lever gibi büyük fabrikalar ilçede bulunmaktadır. ) İzmit ekonomisinin tamamına yakını sanayiye dayalıdır. İstanbul gibi büyük bir ticaret merkezine yakın bir konumda olup, transit karayolu taşımacılığına imkân vermektedir. 5 devlet limanı, 43 özel iskele ile deniz yolu taşımacılığında önemli bir yere sahiptir.
İzmit´e ayrı bir ekonomik potansiyel kazandıran Seka Kağıt Fabrikası da oldukça eskidir (1934). Bu fabrika ile önce dokuma ve orman ürünleri etrafında oluşan endüstri kompleksi daha sonra Petrol Ofisi (1941), Tüpraş (1960) ve Petkim (1965)´in kurulmasıyla petrol ürünleri etrafında gelişmiş; son yıllarda da organik kimya, metal, gıda, ilaç, gübre, boya ve tersane endüstrilerine yönelerek çok çeşitlilik kazanmıştır.
İzmit, birçok karayolunun kesiştiği noktada bulunur. Ayrıca deniz trafiği çok fazladır.
| İzmit Kent merkezinde ulaşım 30* ayrı hatta günlük servise verilen 62 adet belediye otobüsü ile ve çeşitli kooperatiflere bağlı minibüs/midibüsler aracılığıyla sağlanır. Ayrıca hergün 11+11=22(her iki istikamet) Adapazarı Ekspresi (Haydarpaşa-Adapazarı) ve 11+11=22 adet anahat treni günlük olarak İzmit ten geçer(geçici olarak 8+8=16 ya inmiştir)
- 3 adet hat ayrıca bulunmakta olup geçici olarak çalışmamaktadır.
Kardeş şehirler [değiştir]
|
